Η HbA1c, επίσης γνωστή ως γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, είναι μια εργαστηριακή εξέταση που μετρά το μέσο επίπεδο σακχάρου στο αίμα (γλυκόζη) τους τελευταίους δύο έως τρεις μήνες. Χρησιμοποιείται συνήθως για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας του διαβήτη, καθώς αντικατοπτρίζει πόσο καλά ελέγχονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με μια δοκιμή σακχάρου στο αίμα με ένα μόνο δάχτυλο.

Η HbA1c σχηματίζεται όταν η γλυκόζη στο αίμα συνδέεται με την αιμοσφαιρίνη, μια πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, τόσο περισσότερη γλυκόζη θα συνδεθεί με την αιμοσφαιρίνη και τόσο υψηλότερο θα είναι το επίπεδο HbA1c. Ένα φυσιολογικό επίπεδο HbA1c είναι συνήθως μικρότερο από 5,7%. Ένα επίπεδο μεταξύ 5,7% και 6,4% θεωρείται ότι υποδηλώνει προδιαβήτη, ενώ ένα επίπεδο 6,5% ή υψηλότερο είναι σύμφωνο με τη διάγνωση του διαβήτη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα επίπεδα HbA1c μπορούν να επηρεαστούν από άλλους παράγοντες εκτός από τα επίπεδα γλυκόζης, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, της φυλής και της αναιμίας, επομένως θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες διαγνωστικές εξετάσεις και κλινική αξιολόγηση για τη διάγνωση του διαβήτη.

Μέση τιμή γλυκόζης αίματος (mg/dl) = 28.7 x HbA1c – 46.7

Βιβλιογραφία

Nathan DM, Kuenen J, Borg R, Zheng H, Schoenfeld D, Heine RJ (2008). Translating the A1c assay into estimated average glucose values. Diabetes Care 31 (8): 1473-8

Η HbA1c είναι ένας δείκτης του μέσου όρου της γλυκόζης κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων--μηνών. Η διάρκεια ζωής των ερυθροκυττάρων (ερυθρών αιμοσφαιρίων) κατά μέσο είναι περίπου 120 ημέρες. Στα επίπεδα της HbA1c σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή συμβάλουν όλα τα κυκλοφορούντα ερυθροκύτταρα, από τα παλαιότερα (120 ημερών) έως τα νεότερα.

Ωστόσο, η HbA1c είναι ένας “σταθμισμένος” μέσος όρος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 120 ημέρες, πράγμα που σημαίνει ότι τα επίπεδα γλυκόζης στις προηγούμενες 30 ημέρες συμβάλουν ουσιαστικά περισσότερο στο επίπεδο της HbA1c από ό,τι τα επίπεδα της γλυκόζης 90 έως 120 ημέρες νωρίτερα. Αυτό εξηγεί γιατί οι τιμές της HbA1c μπορεί να αυξηθούν ή να μειωθούν σχετικά γρήγορα με μεγάλες αλλαγές στη γλυκόζη. Διότι δεν χρειάζονται 120 ημέρες για να ανιχνευθεί μια σημαντική μεταβολή της HbA1c μετά από μια σημαντική αλλαγή στο μέσο όρο των επιπέδων της γλυκόζης.

Σημεία που πρέπει να θυμάστε
1. Η μέτρηση της HbA1c μπορεί να είναι αναξιόπιστη για τη διάγνωση ή την παρακολούθηση του διαβήτη και προδιαβήτη σε άτομα με αιμοσφαιρινοπάθειες.

2. Στην Ελλάδα υπάρχουν πιστοποιημένα κατά NGSP εργαστήρια για την μέτρηση της HbA1c;

3.Δεν είναι ασυνήθιστο για τους κλινικούς γιατρούς που παρακολουθούν ασθενείς με διαβήτη (χωρίς ενδείξεις αιμοσφαιρινοπάθειας, αιμολυτικής διαταραχής, απώλειας/μετάγγισης αίματος ή διατροφική ανεπάρκεια όπως σίδηρος, φυλλικό οξύ, ή βιταμίνη Β12) να συναντήσουν άτομα στα οποία η HbA1c και η γλυκόζη αίματος απλά δεν ταιριάζουν.

Πιθανές αιτίες αναντιστοιχίας

a. Μικρός αριθμός μετρήσεων σακχάρου αίματος για σύγκριση. 

b. Συσκευές αυτομέτρησης ή/και μη πιστοποιημένα εργαστήρια.

c. Οι εμφανείς διαφορές μεταξύ γλυκόζης και HbA1c είναι τουλάχιστον εν μέρει πραγματικές και αποτέλεσμα κάποιου άλλου φυσιολογικού μηχανισμού εκτός από τις διακυμάνσεις της γλυκόζης πλάσματος (διάρκεια ζωής ερυθροκυττάρων, κατανομή της γλυκόζης κατά μήκος της μεμβράνης των ερυθροκυττάρων).